در سالهای اخیر پیشرفت زیادی در زمینه ارتودنسی صورت گرفته است. ارتودنسی الاینر از جمله این پیشرفت هاست. بی نظمی های دندان در افراد زیادی با این روش قابل درمان بوده و به آسانی با کمک این روش قابل اصلاح است. این ردیف کننده های دندانی بدون سیم می توانند نقش بسزایی در منظم کردن دندانهای نامرتب داشته باشند.
از ارتودنسی برای صاف و تراز کردن دندان ها و در یک راستا قراردادن فک ها استفاده می شود. روش های مختلفی برای درمان ارتودنسی وجود دارد. وسایل ثابت و متحرکی مثل براکت، هدگیر و … در انجام ارتودنسی دخیل هستند. متداول ترین روش ارتودنسی استفاده از براکت هاست. براکت نیز به نوبه خود به انواع مختلفی تقسیم می شود که با توجه به شرایط و مشکلات فرد، مورد استفاده قرار می گیرد. الاینر شفاف از محبوب ترین روشهاست.
ارتودنسی الاینر از جدیدترین روش های ارتودنسی است که با استفاده مداوم آن می توان نامرتب بودن دندان ها را اصلاح کرد. الاینرها بدون نیاز به سیم و براکت در دهان قرار می گیرند و همانند ارتودنسی های دیگر، ناهنجاری های فک و دندان را اصلاح می کنند. نرم افزارهای سه بعدی کار طراحی این الاینرها را انجام می دهند.
این شرکت های سازنده، 60-50 الاینر را با دقت زیاد تهیه می کنند که هر الاینر مخصوص دوره خاصی است، مثلاً الاینر اولیه با الاینر چند ماه بعد متفاوت است. طراحی سریع و دیجیتال آن از جمله مزایای درمان با الاینر است. الاینرها جایگزین های شفاف بریس های سنتی هستند که مورد استقبال زیادی قرار گرفته اند.
الاینرها ابزارهای سفارشی هستند که محکم روی دندانها قرار گرفته و بخاطر شفاف بودن موجب جلب توجه نمی شوند. تقریباً هر بیمار یک دست الاینر دریافت می کند که سبب جابجایی تدریجی دندان ها می شود.
با توجه به اینکه الاینرها، سفارشی ساخته می شوند و محکم روی دندان ها قرار می گیرند برای جوانان و افراد بزرگسال مناسب هستند. از آن جا که اصلاح ناهنجاری های دهان و دندان در کودکان فرایند پیجیده ای است و دهان هنوز کاملاً رشد نکرده است، متخصص ارتودنسی بهترین ابزار را برای صاف کردن دندانها انتخاب می کند و معمولا انتخاب او برای سنین کودکی، این ارتودنسی نیست. این الاینرها عموماً برای اصلاح ناهنجاری ها و مشکلات زیاد مناسب نیستند اما مشکلات جزئی تا متوسط را به خوبی برطرف می کنند.
مشکلاتی همچون کج و ناصاف بودن دندان ها و فاصله جزئی میان دندان ها، با استفاده از الاینر قابل درمان است. اما در وضعیت های وخیم کاربرد زیادی نداشته و نمی توانند هیچ کمکی به رفع این ناهنجاری ها کنند. در هنگام استفاده از ارتودنسی با روش الاینر لازم به ذکر است که چون هر دو هفته باید از الاینر جدید استفاده شود، برای مراجعه به متخصص ارتودنسی باید وقت بیشتری گذاشت. بدین ترتیب تعداد دفعات مراجعه به مطب افزایش می یابد. این در حالی است که براکت های سنتی به این تعداد مراجعه نیاز ندارند. الاینرهای شفاف از پلاستیک یا آکریلیک شفاف ساخته شده و محکم روی دندان ها قرار می گیرند.
طول درمان با این روش همانند سایر ارتودنسی ها بسته به وخامت مشکل و ناهنجاری است. هر چه دندان ها کج تر و بهم ریخته تر باشد زمان بیشتری برای صاف کردن آنها مورد نیاز خواهد بود. پروسه مرتب کردن دندان ها با استفاده از الاینر عموماً 24-9 ماه طول می کشد. در واقع می توان گفت تخمین طول زمان با الاینر به اندازه براکت های سنتی دقیق نیست. الاینرها از لحاظ شکل ظاهری مشابه نایت گارد هستند و تنها با کمک مجموعه ای از پلاک شفاف متحرک می توان درمان ارتودنسی را انجام داد.
الاینرها پلاک های پلاستیکی نازک، شفاف و متحرکی هستند که برای اصلاح دندان ها طراحی شده اند. با استفاده از این پلاک ها می توان دندان ها را مرتب و ردیف کرد. در این نوع ارتودنسی، با استفاده از اسکنر لیزری و دوربین و یا قالب گیری از دندان ها و اسکن آن، مدل سه بعدی دندان وارد کامپیوتر شده و به کمپانی فرستاده می شود. کمپانی حرکت دندان را شبیه سازی کرده و برای تایید به متخصص ارسال می کند.
سپس بعد از تایید نهایی توالی الاینرهای شفاف ساخته می شود. الاینرهای شفاف دندان ها را بتدریج و با مرور زمان به محل مطلوب حرکت می دهد. در حال حاضر الاینرها می توانند برخی از ناهنجاری های دندانی را پس از دوران بلوغ اصلاح کنند. اگرچه بعضی از حرکات دندان با استفاده از این روش بطور مطلوب نمی تواند انجام شود. این متخصص ارتودنسی است که با معاینه دقیق مشخص می کند آیا استفاده از این روش برای درمان مناسب است یا خیر.
اگر الاینرها بصورت تمام وقت (بجز هنگام غذا خوردن و تمیز کردن) استفاده نشوند، هم طول درمان و هم هزینه آن افزایش خواهد یافت. با اینکه از ورود تکنولوژی الاینرهای شفاف به حوزه ارتودنسی چند دهه می گذرد، هنوز تحقیقات علمی در خصوص بهینه سازی آن در حال انجام است. موفقیت درمان ارتودنسی با این روش وابسته به همکاری بیمار و استفاده تمام وقت از الاینرهاست. اگر چنین نباشد نتیجه حاصله موفقیت آمیز نخواهد بود.
الاینرها دندانها را پوشانده و با وارد کردن نیروی ملایم و تدریجی به آن ها، سبب مرتب کردن دندان ها شده و آنها را به محل مطلوب سوق می دهد. در هر یک از مراحل درمان از یک الاینر استفاده می شود. در مرحله بعد از الاینری استفاده می شود که برای همان مرحله طراحی شده است. از اینرو نمی توان یک الاینر را به جای الاینر دیگر استفاده نمود. غالباً هر دو هفته الاینرها باید تعویض شوند. برای ساخت و طراحی الاینرها از دستگاههای پیشرفته دیجیتالی استفاده می شود.
الاینر بر خلاف براکت، ارتودنسی ثابت نبوده و به دندان چسبانده نمی شود. از اینرو در موقعیت های حساس می توان الاینر را از دهان خارج کرده و با دیگران تعامل داشت. در معرض دید نبودن، متحرک بودن، و نازک بودن الاینرها سبب شده است که روز بروز به طرفداران آن افزوده می شود.
چون در هنگام غذا خوردن می توان الاینر را از دهان خارج کرد. از این رو برنامه غذایی دستخوش تغییر نمی شود. همچنین با خارج کردن الاینر از دهان می توان براحتی مسواک زد، نخ دندان کشید و دندان های خود را تمیز کرد و بدین وسیله احتمال پوسیدگی را به حداقل رساند.
همچنین احتمال زخم و تحریک لثه و دهان نیز پایین می اید چون فاقد هر گونه بخش فلزی و زواید اضافی است. از اینرو لب ها و زبان را تحریک نمی کند و درد زیادی احساس نمی شود. بعلاوه طول دوره درمان با الاینر کمتر است.
با وجود مزایایی که در خصوص آنها صحبت شد، استفاده از آن معایبی نیز دارد. به طور اختصار می توان به این موارد اشاره نمود. اگر فرد در هنگام غذا خوردن در شرایطی نباشد که بتواند الاینر را از دهان خارج کند، قادر به خوردن چیزی جز آب نخواهد بود.
در هنگام تمیز کردن دهان، هم باید دندان تمیز شود و هم الاینر به صورت جداگانه تمیز شود. اگر الاینر بعد از هر بار غذا خوردن تمیز نشود احتمال تغییر رنگ وجود دارد.
از آن جایی که الاینرها به دندان چسبیده نیستند و بیمار می تواند هر زمان خواست آنرا بیرون بیورد، اگر مدام این کار را انجام دهد، نتیجه درمان رضایت بخش نخواهد بود. همچنین چون الاینر قابل خارج کردن است احتمال گم شدگی، شکستگی و خراب شدگی آن وجود دارد. برای جلوگیری از وقوع این اتفاق های ناخوشایند باید بعد از خارج کردن از دهان آن را در جعبه مخصوص خود قرار داد.
اگر الاینر به خوبی و با دقت تنظیم نشده باشد ممکن است لبه الاینر سبب تحریک لثه شود.
منبع : سایت دکتر خضری – متخصص ارتودنسی در کرج