ارتودنسی متحرک چیست؟

ارتودنسی متحرک یکی از روش‌ های ارتودنسی دندان است که در آن دستگاه به دندان نمی چسبد و بیمار قادر است آن را از دهان خود خارج کند. این نوع درمان برای هر دو فک بالا و پایین قابل استفاده است و به دلیل ثابت نبودن دستگاه ارتودنسی روی دندان، میزان اثربخشی در ارتودنسی متحرک بستگی به همکاری بیمار و دکتر ارتودنسی دارد.

ارتودنسی متحرک بیشتر برای مشکلات جزئی بهم‌ ریختگی دندان‌ ها بکار می رود و طول درمان کوتاه‌ تری دارد. در صورتی که ناهنجاری و نامرتبی دندان زیاد باشد ارتودنسی متحرک توصیه نمی شود و بیمار بهتر است برای کسب نتیجه مطلوب از ارتودنسی ثابت استفاده کند.

ارتودنسی متحرک برای چه دندان هایی است؟

در جواب این سوال می توان گفت که ارتودنسی متحرک با وجود اینکه به دلیل راحتی در استفاده طرفداران زیادی دارد اما از دقت و شدت بالایی برای رفع ناهنجاری های دندان برخوردار نیست و نمی توان از آن برای بهم ریختگی های شدید استفاده کرد. بنابراین بهتر است بگوییم ارتودنسی نامرئی فقط برای افرادی که دندانهایشان مشکلات جزئی دارد گزینه مناسبی است. متخصص ارتودنسی معمولا در صورت مشاهده عارضه جزئی تا متوسط در دندان های بیمار، پلاک متحرک شفاف را توصیه می­‌کند. این پلاک های شفاف برای بزرگسالان و نوجوانان که نگران ظاهر خود هستند گزینه ایده آلی محسوب می­‌شود در عین حال این روش برای کودکان توصیه نمی شود زیرا کودکان نمی توانند از پلاک های متحرک به خوبی مراقبت کنند چون این پلاک ها به آسانی از دهان خارج می شوند .

انواع ارتودنسی متحرک

ارتودنتیست با توجه به شرایط دندانهای شما از یکی از انواع پلاک‌ های متحرک را تجویز خواهد کرد که در ادامه با انواع آن­‌ها آشنا می­‌شوید:

• پلاک نامرئی
• پلاک متحرک با فنر زد
• پلاک فانکشنال
• ریتینر (تثبیت‌کننده ارتودنسی)

پلاک نامرئی

این نوع پلاک به اسم ارتودنسی متحرک نامرئی یا الاینر شفاف شناخته می شود که حالت شیشه‌ای و ژله ای دارد و مانند یک قالب روی دندانها قرار میگیرد. این نوع ارتودنسی بدون سیم و براکت می باشد و تقریبا هر ۲ هفته یک‌بار این قالب شیشه ای یا همان پلاک بر حسب تغییر دندان ها باید تعویض شده و دوباره طراحی شود تا بتواند به مرور دندان ها را به جای درست خود بنشاند. به دلیل نامرئی بودن این پلاک‌ها، افراد زیادی خواهان این نوع ارتودنسی هستند حتی با وجود اینکه گرانترین نوع ارتودنسی حال حاضر در دنیا می باشد.

پلاک متحرک با فنر زد z

از پلاک متحرک با فنر Z برای رفع مشکل ناهنجاری های دندان‌های قدامی که عقب هستند، استفاده می‌ شود. با استفاده از این نوع پلاک ارتودنسی متحرک، فشار باعث می شود دندان به سمت جلو حرکت کرده و با دندان‌های دیگر در یک ردیف قرار بگیرد.

پلاک فانکشنال

ارتودنسی فانکشنال می تواند مشکلات فک بالا و پایین را نیز حل کند و همزمان دندان ها را نیز مرتب کند. به این صورت که اگر فضای فک بالا یا پایین کوچک باشد، پزشک می‌ تواند به‌ جای کشیدن دندان‌ ها از پلاک متحرک فانکشنال استفاده کند که با فشار به فک باعث حرکت استخوان‌ ها شده و کم کم به فک شکل می دهد.

ریتینر (تثبیت‌کننده ارتودنسی)

برای تثبیت دندان ها بعد از اتمام ارتودنسی ثابت لازم است از ریتینرها استفاده شود. در غیر این صورت ممکن است بدون استفاده از این پلاک‌ها ممکن است دندان‌ها کج شده و به حالت قبل بازگردند. این تثبیت‌کننده‌ ها به دو نوع تقسیم می‌ شوند.

• ریتینر هاولی: از جنس پلاستیک و سیم منعطف بوده و برای تثبیت دندان‌های فک بالا از آن استفاده می‌شود.
• ریتینر شفاف: از جنس ژله و پلاستیک هستند و شفاف می باشند. به دلیل نامرئی بودن طرف‌ داران زیادی دارند.

ارتودنسی متحرک چقدر طول می‌کشد؟

اگر برای شما هم سوال است که طول درمان با ارتودنسی متحرک چقدر است؟ باید در جواب بگوییم در اکثر موارد به دلیل اینکه برای ناهنجاری های کم از این نوع ارتودنسی استفاده می شود بنابراین مدت زمان ارتودنسی متحرک از ارتودنسی ثابت کوتاه­تر است. اما به طور کلی طول درمان با ارتودنسی متحرک بر اساس نوع شدت مشکل دندان ها، میزان بهم ریختگی دندان­‌ها، مشکلات فک و… مشخص می‌شود، که پس از معاینه توسط متخصص ارتودنسی امکان پذیر است.

البته باید به این نکته توجه کرد که در تمامی ارتودنسی ها، دوره درمان پس از پایان مدت زمان مشخص شده، کاملا تمام نمی­‌شود. زیرا پس از اتمام دوره درمان اصلی بیمار باید تا مدتها از ریتینرهای (retainer) پلاستیکی شفاف برای نگه داشتن دندان­‌ها در موقعیت جدید استفاده کند تا دندانها دوباره به حالت قبل باز نگردد.

بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با ارتودنسی پیشرفته و نکات آن

مزایای استفاده از ارتودنسی متحرک

هرکدام از روش‌های ارتودنسی مزایا و معایبی دارند. قبل از انجام هر کدام از آنها بهتر است تمام موارد را بررسی و سپس تصمیم بگیرید. مزایا ارتودنسی متحرک دندان شامل موارد زیر می‌شود.

•  برای فک بالا و فک پایین و یا برای هر دو فک قابل استفاده است.
• پلاک آن را میتوان هنگام غذا خوردن و مسواک زدن از دهان خارج کرد.
• کمتر به دندان آسیب می رساند و بیماری های لثه را کاهش می دهد.
• چون سقف دهان را پوشش می دهد انکوریج بهتری میدهد.
• تنظیم پلاک آن راحت و آسان است.
• در اختلالات جزئی دندان گزینه بهتری است.
• نامرئی هستند و یا دید کمی در ظاهر دارند و از نظر بصری ناخوشایند نیستند.

معایب ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک همانند دیگر روش‌ های ارتودنسی معایبی به همراه دارد. مهم‌ ترین معایب این روش عبارت‌اند از:

• ممکن است روی گفتار و حرف زدن تاثیر بگذارد.
• در این نوع ارتودنسی نمی شود ناهنجاری ها و مشکلات شدید دندان و فک را برطرف کرد و فقط برای مشکلات جزئی می توان از آن استفاده نمود.
• ناهنجاری‌ های زیاد در چندین جای دهان را نمی شود با ارتودنسی متحرک درمان کرد و برای این کار فقط از ارتودنسی ثابت می شود استفاده نمود.
• در این درمان همکاری شخص بسیار مهم است و اگر شخص به درستی همکاری نکند و به موقع از پلاک ها استفاده نکند درمان نتیجه نخواهد داد.
• پلاک متحرک معمولا برای فک پایین ساخته نمی شود چون استفاده از آن بسیار سخت و دشوار است.

مراقبت از پلاک های متحرک چگونه است

در این روش‌ هم مانند سایر روش‌ های ارتودنسی، باید بهداشت دهان و دندان و پلاک های متحرک را رعایت کنید. موارد زیر از جمله کارهای مهمی است که بیمار در طول درمان باید انجام دهد.

هزینه ارتودنسی متحرک

قیمت ارتودنسی متحرک به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله آنها می توان به نوع و شدت ناهنجاری دندانها، نوع پلاک متحرک و طول درمانی که پزشک تجویز کرده، بستگی دارد. همچنین موقعیت جغرافیایی مطب و میزان تجربه ارتودنتیست نیز تاثیر مستقیمی بر روی قیمت نهایی درمان می گذارد. با توجه به بررسی های انجام شده توسط مجله تهران اورتو در جدول زیر می توانید هزینه ارتودنسی متحرک در سال 1402 را به صورت حدودی مشاهده کنید.

سوالات متداول

منبع: دکتر خضری – بهترین متخصص ارتودنسی در کرج