در این مقاله با ارتودنسی دندان، متخصص ارتودنسی، مشکلاتی که این متخصص برطرف میکند و انواع روش های ارتودنسی دندان آشنا خواهید شد. اگر کنجکاو هستید که در این رشته دندانپزشکی چگونه به مراجعان و بیماران کلینیک دندانپزشکی کمک میشود، حتما این مقاله را مطالعه کنید.
ارتودنسی شاخه ای از دانش دندانپزشکی است که با هماهنگی و روابط بین فک ها و دندان ها با هم سروکار دارد. زمانی که شخصی به هر دلیلی با مشکلات ناصاف بودن دندان ها و یا مشکلات ساختاری دندان و فک رو به رو باشد، باید به یک متخصص ارتودنسی مراجعه کند تا مشکلش برطرف شود.
متخصص ارتودنسی دندانپرشکی است که بعد از گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی، چند سال دیگر در دانشگاه درس میخواند تا بتواند در برطرف کردن یا اصلاح ناهماهنگی ها، ناهنجاری ها و عدم تراز بودن دندان ها و فک به تبحر برسد و بتواند مشکلات ارتودنسی دندان را برطرف کند.
یک متخصص ارتودنسی خوب قادر است انواع مشکلات مرتبط با عدم هماهنگی دندان ها را برطرف کند. رایج ترین مشکلاتی که یک دکتر ارتودنسی میتواند آن ها را برطرف کند عبارتند از:
انحرافات قدام-خلفی اشاره به مشکلاتی دارد که در بخش بالا یا پایین دهان یا فک بالا و پایین رخ میدهد. برای مثال ممکن است فک بالا از پایین جلوتر باشد و یا برعکس فک پایین خیلی از فک بالا جلوتر باشد. برطرف کردن این مشکلات نیازمند مداخله یک متخصص ارتودنسی خوب است.
شایع ترین انحراف عمودی دهان و دندان، اپن بایت است. یعنی زمانی که یک فضای قابل توجه بین دندان ها حین بسته شدن دهان وجود دارد. در حالت طبیعی وقتی دهان را میبندیم نباید هیچ فاصله ای بین دو فک بالا و پایین باشد. اما در اپن بایت این فضا و فاصله وجود دارد.
انحرافات عرضی را غالباً کراس بایت می نامند. کراس بایت معمولاً با عرض فک مرتبط است. هنگامی که پهنای فک فوقانی نسبت به فک تحتانی کمتر باشد، فک پایین بیمار معمولا به یک طرف متمایل میشود(مثلا بیشتر به سمت چپ یا راست میرود.). با این مشکل، بیمار تنها میتواند با یک طرف دهانش لقمه بجود. اگر کراس بایت به کمک یک متخصص ارتودنسی خوب درمان نشود، میتواند به مرور زمان شدیدتر شده و زیبایی صورت او را به خطر بیندازد. از همه مهمتر، عملکرد او نیز دستخوش تغییرات ناخوشایندی خواهد شد.
دندان ها و فک هایی که ناهماهنگ هستند، میتوانند زیبایی لبخند را به خطر بیندازند. متخصص ارتودنسی میتواند مشکلاتی که زیبایی دندان را با خطر مواجه میکند برطرف کرده و به ساخت یا ترمیم لبخند کمک کند. از طرفی، متخصص ارتودنسی خوب میتواند با سایر متخصصان پزشکی و دندانپزشکی مانند جراحان فک همکاری کند تا به آن ها در ساخت چهره و لبخدی زیباتر کمک کند.
بیشتر بخوانید: بهترین جراح فک در تهران
زمانی که دندان ها فضای کافی برای جوانه زدن و رشد در اختیار ندارند، هر کدام به یک جهت رشد کرده و باعث شلوغی دندان ها میشود. در این وضعیت رسیدگی به بهداشت دهان و دندان سخت است و احتمال پوسیدگی دندان نیز به شدت بالا میرود.
مهمترین روش های درمانی که یک متخصص ارتودنسی برای برطرف کردن مشکلات دهان، دندان و فک، از آن ها یاری میگیرد در ادامه به صورت خلاصه مورد بررسی قرار گرفته اند:
ارتودنسی ثابت رایج ترین و البته قدیمی ترین نوع ارتودنسی است. از زمان های قدیم بریس های فلزی برای صاف کردن دندان ها استفاده میشده است. این بریس ها از اجزای مختلفی مثل سیم قوس دار، باند، الاستیک ها و براکت ها تشکیل شده اند. از آنجایی که این اجزا توسط متخصص ارتودنسی به دندان ها متصل میشوند و تا پایان دوره درمان (صاف شدن کامل دندان ها) روی دندان ها باقی میمانند، به آن ها ارتودنسی ثابت میگویند. رایج ترین سیستم های ارتودنسی ثابت عبارتند از:
گاهی اوقات مراجعانی داریم که یکی از شرایط زیر را دارند:
ما برای این افراد دستگاه هایی داریم که قابلیت جابجایی دارند و متحرک هستند. مراجع یا بیمار هر وقت دلش خواست میتواند دستگاه را بردارد و هر وقت خواست آن را سر جایش بگذارد. برای مثال حین غذا خوردن یا نوشیدن، موقتا دستگاه ارتودنسی خود را برمیدارد و دوباره بعد از اتمام خوردن و نوشیدن، آن را روی دندان هایش میگذارد. پلاک های شفاف یا نامرئی ارتودنسی، نمونه ای از ارتودنسی متحرک هستند.
حالا بیایید فرض کنیم که مراجع ما مشکل ارتودنسی دارد. برای مثال دندان هایش کج است و یا اینکه فاصله بین آن ها وجود دارد و خلاصه یک مشکلی با دندان هایش دارد. این مراجع نیاز به درمان ارتودنسی دارد اما به ما میگوید که:
“آقای دکتر من دوست ندارم که کسی متوجه شود من ارتودنسی کرده ام؛ یعنی دوست ندارم کسی سیم کشی و بریس ارتودنسی من را ببیند. میشه دستگاه من رو طوری انتخاب کنید که کسی نبینه؟”
ما برای این دسته از مراجعان از دستگاه هایی استفاده میکنیم که خواسته آن ها را برآورده کند. نمونه های رایج دستگاه هایی که ما برای این مراجعان توصیه میکنیم عبارتند از:
این ها درمان های رایج ارتودنسی نامرئی هستند که به یک متخصص ارتودنسی این اجازه را میدهند دندان های مراجعانش را بدون اینکه کسی متوجه آن ها شود، صاف و یکدست کند.